Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης: Ένα διαδραστικό ταξίδι γνώσεων

Σε απόσταση 34 χιλιομέτρων απ’ την πόλη του Κιλκίς, βρίσκεται η Αξιούπολη. Η 3η σε πληθυσμό κωμόπολη του δήμου Παιονίας διακρίνεται κυρίως για την φυσική ομορφιά που την περιβάλλει. Όμως, το σημαντικότερο αξιοθέατο της αποτελεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που στεγάζεται στο αναπαλαιωμένο δημοτικό σχολείο. Με 5 διαφορετικές ενότητες, δίνει την ευχέρεια στον επισκέπτη να επιλέξει μεταξύ μια μεγάλης ποικιλίας εκθεμάτων. Ας ρίξουμε όμως μια πιο αναλυτική ματιά.

Ίδρυση και αρχή λειτουργίας

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο τότε δήμαρχος κ. Γιάννης Πολυχρονίδης ξεκίνησε την ιδέα της δημιουργίας ενός μουσείου. Τελικά, το 1994, με την ένταξη του έργου στο κοινοτικό πρόγραμμα LEADER I, άρχισαν οι εργασίες αναπαλαίωσης του νεοκλασικού κτιρίου του παλαιού δημοτικού σχολείου, προκειμένου να στεγασθεί το μουσείο. Ακολούθως οργανώθηκαν τα πρώτα τμήματα του, σε συνεργασία με τις επιστημονικές ομάδες των ΤΕΙ Καβάλας και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (επικεφαλής Γ.Δημόπουλος). Το Μουσείο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό τον Ιούνιο του 1997.Αργότερα μέσω προγραμμάτων του INTERREG II, τα τμήματα του εμπλουτίστηκαν με την συλλογή της πανίδας την οποία οργάνωσε ομάδα του ΤΕΙ Καβάλας (επικεφαλής Ν.Αβτζής). Με την ένταξη στο κοινοτικό πρόγραμμα INTEREG III και την συνεργασία με το τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το Μουσείο αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες και διευρύνει τις δραστηριότητες του και την επαφή του με το ευρύ κοινό.

Οι 5 ξεχωριστές ενότητες

Όπως προαναφέραμε, το μουσείο φιλοξενεί διαφορετικά τμήματα που προσφέρουν πληθώρα γνώσεων. Συγκεκριμένα αναφέρουμε:

1)Πανίδα

Η συλλογή της πανίδας αποτελεί μεγάλο κομμάτι των εκθεμάτων και παρουσιάζει τα οικοσυστήματα του Όρους Πάικου, του όρους Μπέλες και της περιοχής της λίμνης Κερκίνης. Σε ειδικά διαμορφωμένες προθήκες υπάρχουν και αναπαραστάσεις από διάφορα είδη θηλαστικών και πτηνών από τον ευρύτερο χώρο της Αξιούπολης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι 2 συλλογές πεταλούδων(μία τοπική και μία παγκόσμια) οι οποίες περιλαμβάνουν 57 και 124 διαφορετικά είδη. Μάλιστα, οι πεταλούδες εκτίθεται πάνω σε παγκόσμιο χάρτη, προκειμένου ο επισκέπτης να αντιληφθεί τη γεωγραφική τους κατανομή. 

2)Βοτανική

Στο ισόγειο του μουσείου στεγάζεται το τμήμα Βοτανικής που αποτελείται από περίπου 2500 δείγματα φυτών. Η συλλογή επικεντρώνεται στις περιοχές που προαναφέραμε στην χλωρίδα αλλά υπάρχουν και εκθέματα απ’ τον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο (π.χ. σαρκοφάγα, λείψανα φυτών κτλ). Να συνυπολογιστούν και οι πληροφορίες που προσφέρονται απλόχερα όπως ο ορισμός των φυτών, η διάκριση τους στα μεγάλα αθροίσματα τους, η διάκριση των ζωνών βλάστησης, οι επιδράσεις του δάσους και η συστηματική βοτανική των σπερματοφύτων. Εκτός από τα φυτά στην ενότητα της βοτανικής υπάρχει και συνοδευτικό πληροφοριακό υλικό,  φωτογραφίες, φωτεινές διαφάνειες και κείμενα. Στο εξειδικευμένο τμήμα της βοτανικής (Herbarium), ο επισκέπτης- ερευνητής μπορεί να βρει υλικό για μελέτη, αφού προηγηθεί συνεννόηση με την γραμματεία του ΜΦΙΑ.

3)Παλαιοντολογία

Το τμήμα παλαιοντολογίας αποτελείται από ποικιλία απολιθωμάτων, εκμαγείων και αναπαραστάσεων διαφορετικών ειδών αρχαίας πανίδας και χλωρίδας. Στο συγκεκριμένο αυτό, σειριακά η εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη, ξεκινώντας από πρωτόγονες μορφές που εμφανίστηκαν 3500 εκατομμύρια χρόνια  πριν  και  φθάνοντας μέχρι και τον σύγχρονο άνθρωπο. Στην αίθουσα παλαιοντολογίας, ο επισκέπτης θα γνωρίσει διαδοχικά  τους ασπόνδυλους οργανισμούς, τα πρώτα φυτά, τα σπονδυλωτά της θάλασσας, τα γιγαντιαία  ερπετά και θηλαστικά και βέβαια τον άνθρωπο, όπως  εξελίχθηκε στο σύγχρονο είδος και φυλές.

4)Γεωλογία

Στην ενότητα της γεωλογίας, ο επισκέπτης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τις διαφορετικές διαδικασίες, που οδήγησαν από τη διαμόρφωση του σύμπαντος μέχρι και τις γεωτεκτονικές εξελίξεις του ελλαδικού χώρου. Στο τμήμα της γεωλογίας, παρουσιάζονται διαδοχικά η κοσμογονία και η διαμόρφωση του πλανητικού μας συστήματος, η δημιουργία της Γης, καθώς και τα γεωλογικά φαινόμενα, που έδωσαν στη χώρα μας τη σημερινή της μορφή. Τέλος, παρουσιάζονται και στοιχεία για τα διαφορετικά φυσικά φαινόμενα.

5)Ορυκτολογία- Πετρολογία

Η συλλογή πετρωμάτων και ορυκτολογίας είναι μία από τις πλουσιότερες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης. Στο δεύτερο όροφο του μουσείου και σε ειδικές προθήκες εκτίθενται τα διαφορετικά πετρώματα, που διαμορφώνουν το φλοιό της Γης και προέρχονται απ’ τον Ελλαδικό ή τον διεθνή χώρο. Τα πετρώματα παρουσιάζονται σε κατηγορίες, σύμφωνα με τις συνθήκες γένεσής τους. Στην ίδια αίθουσα, βρίσκεται και πλήθος ορυκτών τα οποία είτε αποτελούν τμήμα πετρωμάτων, είτε σχηματίζονται αυτόνομα.

Εκπαιδευτικά προγράμματα και ώρες λειτουργίας

Μια ακόμα ιδιαίτερη κίνηση του μουσείου, είναι η οργάνωση βιωματικών προγραμμάτων για παιδιά δημοτικής εκπαίδευσης. Χωρισμένα σε 3 ηλικιακές ομάδες, τα παιδιά αφομοιώνουν χρήσιμες πληροφορίες για την χλωρίδα και την πανίδα μέσω μιας πανέξυπνης ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Συμπερασματικά, καταλαβαίνουμε ότι το μουσείο προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία στα θέματα που πραγματεύεται. Συνίσταται ανεπιφύλακτα για όλες τις ηλικίες και αποτελεί εμπειρία ζωής. Για όποιον ενδιαφέρεται, οι ώρες λειτουργίας είναι:

Δευτέρα-Παρασκευή->08:00-14:30

Σαββατοκύριακο->Κλειστά