Μάχη του Σκρα: Ένας σταθμός ορόσημο για την έκβαση της ευρωπαϊκής ιστορίας

Η ανθρώπινη φύση χαρακτηρίζεται από πολλές εκφάνσεις. Μια από τις χειρότερες είναι η επεκτατική πολιτική που έχει εκφραστεί διαχρονικά με πολέμους. Στη χώρα μας έχουν σημειωθεί σημαντικές μάχες από την αρχαιότητα. Ο νομός Κιλκίς εισήλθε στη συγκεκριμένη πραγματικότητα κυρίως κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα. Σήμερα, θα αναφερθούμε σε ένα ορόσημο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα στη Μάχη του Σκρα.

Η Ελλάδα ανάμεσα σε Αντάντ-Κεντρικές Δυνάμεις

Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων η χώρα μας είχε ανακτήσει πολλές περιοχές της σημερινής Μακεδονίας και ευελπιστούσε στην διατήρηση των κεκτημένων της. Παράλληλα, η κυβέρνηση ήταν διχασμένη ανάμεσα σε 2 εμπόλεμα μέτωπα που αποτελούνταν από την Αντάντ, που ήταν η στρατιωτική συμμαχία Αγγλίας-Γαλλίας-Ρωσίας και τις Κεντρικές Δυνάμεις , που περιελάμβαναν Γερμανία και Αυστροουγγαρία. Η απόφαση των Βουλγάρων να συμπτυχθούν με τους δεύτερους, οδήγησε τον Βενιζέλο στο αντίθετο στρατόπεδο. Η αντιπαλότητα των 2 χωρών είχε ξεκινήσει από τα χρόνια των Βαλκανικών και κορυφώθηκε στη συγκεκριμένη παγκόσμια σύρραξη. Στην αρχή του πολέμου(1915), οι δυνάμεις της Αντάντ αδυνατούσαν να αποκτήσουν επικυριαρχία στη βαλκανική χερσόνησο. Έτσι, δημιούργησαν το λεγόμενο "Περιχαρακωμένο Στρατόπεδο Θεσσαλονίκης" και ανέμεναν την κατάλληλη στιγμή. Στην περιοχή του Σκρα, οι Βούλγαροι είχαν κατασκευάσει ισχυρή οχύρωση και χαρακώματα που επένδυσαν με συρματοπλέγματα. Τέλος, διέθεταν πληθώρα πυροβόλων όπλων και ολμούς μεγάλης εμβέλειας. 

Αλλαγή διοίκησης και επίθεση

Στις αρχές του 1918, η ηγεσία του γαλλικού στρατού στη Θεσσαλονίκη ανατέθηκε στον στρατηγό Γκιγιομά. Ο τολμηρός στρατιωτικός, εκπόνησε σχέδιο γενικής επίθεσης στο ύψωμα του Σκρα με τη συμμετοχή μιας Γαλλικής μεραρχίας και του ελληνικού Σώματος Στρατού Εθνικής Άμυνας. Οι ελληνικές δυνάμεις αποτελούνταν από 5 τάγματα πεζικού, που υποστηρίζονταν από 287 βαρέα πυροβόλα τα οποία παρατάχθηκαν εναντίον ενός αντίστοιχου αριθμού Βουλγάρων. Το σήμα επίθεσης δόθηκε στις 16 Μαρτίου 1918 λόγω και των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επιδείνωναν την ορατότητα των αμυνόμενων. Μετά την αρχική ομοβροντία του πυροβολικού, οι ελληνικές μεραρχίες κατάφεραν να καταλάβουν όλα τα υψώματα όπως π.χ. το Τουμουλούς και το Σερφ Βολάν δίνοντας αιματηρές μάχες. Ο πρώτος στόχος επετεύχθη την επόμενη ημέρα, αφού κάμφθηκε η εχθρική αντίσταση και το Σκρα πέρασε στον έλεγχο των συμμαχικών δυνάμεων. Οι Βουλγάρικες μεραρχίες προσπάθησαν να ανακαταλάβουν την περιοχή με αποτυχία οπότε η επιχείρηση προχώρησε και στα παρακάτω υψώματα. Μετά από προσωρινή ανασυγκρότηση, το απόγευμα της 17ης Μαΐου εκδηλώθηκε η τελική εξόρμηση για την εκπλήρωση του τελικού σκοπού, ο οποίος ήταν η κατάληψη του συγκροτήματος Τουμουλούς. Ο θρίαμβος ήταν αναμενόμενος και δεν απωλέσθηκε από τις επανειλημμένες προσπάθειες των αντιπάλων για αντεπίθεση. Συνολικά, τα κέρδη της επίθεσης ήταν η προώθηση του συμμαχικού μετώπου σε βάθος 2 χιλιομέτρων, ενώ παράλληλα συνελήφθησαν 1835 Βούλγαροι αιχμάλωτοι και κατασχέθηκε άφθονο πολεμικό υλικό. Ωστόσο, το νικηφόρο αποτέλεσμα χαρακτηρίστηκε από βαριές απώλειες, καθώς σημειώθηκαν 441 νεκροί στρατιώτες.  

Αποτελέσματα της μάχης-Μνημείο

Οι δυνάμεις της Αντάντ εντυπωσιάστηκαν από την έκβαση της Μάχης του Σκρα, λόγω της αμέριστης ανδρείας που επέδειξαν οι ελληνικές μεραρχίες, αλλά και του ελάχιστου χρόνου που χρειάστηκαν για να διασπάσουν τις αντίπαλες οχυρώσεις. Το σημαντικότερο επίτευγμα για την ελληνική πλευρά, ήταν η εξασφάλιση της εμπιστοσύνης των συμμάχων που παλαιότερα θεωρούταν ασαφής. Γενικότερα, η μάχη συνέβαλε στη σταθεροποίηση της Μακεδονίας και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη σύσταση του σημερινού κράτους. Σήμερα, στο χωριό του Σκρα βρίσκεται το μνημείο των πεσόντων. Κάθε χρόνο στις 17 Μαΐου τελείται μνημόσυνο για τους νεκρούς στρατιώτες και αξιωματικούς. Τέλος, έχει δημιουργηθεί και ένα μικρό μουσείο στο οποίο φυλάσσονται ιστορικά έγγραφα και κειμήλια από το Μακεδωνικό Μέτωπο.

Λειτουργία : Δευτέρα-Παρασκευή κατόπιν τηλεφωνικής συννενόησης(2343031656)